Tercih Yaparken

Tercih Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

Tercih sürecinde üniversite adayları, YGS ve LYS'lerde elde ettikleri başarı çerçevesinde seçim yapacaklar. Bu seçimi yaparken de ÖSYM'nin Yükseköğretim Programları ve Kontenjanlar Kılavuzu tüm adaylar için yol gösterici önemli bir rehber olacaktır. Özellikle bölümlere giren en son adayın taban puanı, başarı sırası kontenjanları bu yılki tercihlerin belirlenmesinde büyük önem taşıyacaktır. En çok tercih edilen üniversitelerin ve bölümlerin kontenjanları doğal olarak sınırlıyken özellikle başarı sırası ortalarda olan öğrenciler ister istemez karamsarlığa kapılıyor. Oysa hepimiz biliyoruz ki yükseköğretim önemli ama esas belirleyici süreç mezuniyet döneminde, akademik altyapınızı iş yaşamınızda ne kadar kullanabildiğinizden geçiyor. Elbette öğrenim görecekleri üniversitenin öğrenciye sağlayacağı koşullar önemli ancak belirleyici olan, adayların kendilerini geliştirmek adına harcayacakları çabadır. İş yaşamına erken başlamak, yabancı dil öğrenmek, geliştirici sosyal kulüp faaliyetlerine katılmak gençlerin üniversite sonrası uyum sürecini hızlandıracak unsur olacaktır.

• Tercih öncesi ön hazırlık gerekir

Şu anda vakıf üniversiteleri de dâhil Türkiye'de 130'dan fazla üniversite var. Tercihinize yerleştikten sonra değiştirmeniz mümkün olmayacağından bilinçli bir tercih yapmalı, seçebileceğiniz illerdeki üniversiteleri araştırmalısınız.Üniversitetercihiniz özellikle iş yaşamınızdaki ilk yıllarda size fazlasıyla gerekli olacak. Hangi üniversiteden mezun olduğunuz işveren tarafından önemle değerlendirilecek. Sonraki yıllarda o ana kadarki iş performansınız ve başarılarınız da buna eklenerek devam edecek.

• Bölümler ve üniversiteler hakkında bilginiz var mı?

Tercihleri sıralamadan önce hedeflediğiniz meslekler ve üniversiteler hakkında bilgilere ulaşmanız gerekir. Bu konuda elinizdeki yazılı kaynaklardan, üniversitelerin eğitim kurumlarına gönderdikleri broşürlerden ve internetten yararlanabileceğiniz gibi, eğitim almak istediğiniz üniversitede okuyan birkaç öğrenciyle, o bölümden mezun olanlarla görüşüp bilgi sahibi olabilirsiniz.
• Okurken görülecek dersler nelerdir?
• Bu dersler hoşlanacağınız nitelikte mi?
• Bu bölümü bitirdiğinizde ne ölçüde iş imkânı var?
• Okumayı düşündüğünüz üniversitenin fiziksel şartları ve sosyal ortamı nasıl?
• Barınma ve burs imkânı sağlanabiliyor mu?
• Teorik eğitimle iş hayatındaki pratiği birleştirebilmiş mi? Mezunlarına iş imkânı sağlamada ne derece etkili?
Bütün bu soruların cevabını öğrenmeye çalışıp ondan sonra tercihlerinizi şekillendirmeniz gerekir.

• İstemediğiniz bölümleri tercih listenize almayın

Tercih sürecinde karşılaşılan en önemli hatalardan bir tanesi de sadece puana bakarak tercihlerin yapılmasıdır. Bu durumda aday ÖSYM'ce yerleştirilen programa kayıt yaptırsın yaptırmasın bir sonraki yıl başarı puanı yarı yarıya düşmektedir. Tercih sürecinin hatasız bir biçimde atlatılabilinmesi için öncelikle konunun uzmanı bir rehber öğretmenden destek alınmalıdır. Bu aşamada yapacağınız en büyük hata, neresi olursa olsun yerleşeyim, düşüncesiyle hareket etmek olacaktır.

• Tercih aralığını geniş tutun

Adaylar yeni sınav sisteminde ilk tercihlerini bu sene yapacaklar. Adayların yaşam biçimleri tercihlerle şekillenecek. Adaylara 30 tercih hakkı veriliyor. Bu haklar kullanılırken sadece tek bir üniversite ya da tek bir bölüm seçilmemelidir. Bu şekilde davranmak çok riskli olur. Tercihlerinizi daha geniş yelpazede düşünmelisiniz.

• Tercihte şehir mi, üniversite mi önemli?

Tercihler döneminde birçok adayın, yaşadığı ildeki üniversiteleri tercih etme eğilimi var. Hâlbuki öğrencinin kapasitesi ve yeteneği daha kaliteli bir üniversiteyi kazanmaya elverişli olabiliyor. Ailesiyle beraber olma düşüncesi, öğrenciyi bu seçiminden alıkoyuyor. Bu gibi durumlarda öğrenci, aile ve rehber öğretmenin ortak bir anlayışla karar vermeleri ve tercihlerde bulunmaları daha yararlı olacaktır. Bazı meslekler vardır ki, mezun olunan üniversitenin ismi, iş yaşamına geçildiğinde bir referans oluşturur. Bu yüzden öğrencinin, bulunduğu ilde okuma fikri, eğer çok özel bir neden yoksa vazgeçilmez bir amaç haline gelmemeli.

• Karar aşamasında ailenin desteği önemli

Üniversite tercihleri adaylar için olduğu kadar aileleri için de son derece önemli bir süreç. Zira çocuklarıyla aynı fikirde olmayan ebeveynler için bu aşama adeta bir sınav niteliği taşıyacak.
Puanınızın ne anlama geldiğini öğrenin...
- Üniversiteye giriş sınav sonuçları açıklandıktan sonra her yetişkin, öğrencilere kaç puan aldıkları sorusunu sorar. Bu soru karşısında bu sene verilecek cevabı yorumlayamayacaklardır. Yorumlayanlar da eğer işin uzmanı değilse, yanlış yorumlama ihtimalini göz ardı etmemelidirler. Bu gerçekten hareketle öğrenciler öncelikle puanlarının ne anlama geldiğini bilmek durumundadırlar. Puan ve sıralama puan türlerine göre değerlendirilmelidir. Bu konuda çok dikkatli incelemeler yapılmalıdır.
Puan dönüştürme ve karşılaştırmalar sonrasında bu puanla nereye girerim sorusuna cevap aranmaya başlanacaktır. Bu verileri yorumlayabilmek için konu ile ilgili yakından verileri incelemek gerekir.

• Tercihleri yaparken nelere dikkat edilmeli?

Tercih sürecinde ilk tercihler genelde realite olan tercihleri oluşturur. İlk birkaç tercihin puanı alınan puanın üstlerinde olabilir. Fakat bu tercihlerin sayısı birkaç taneyi geçmemelidir. Bu tercihlerden sonra ideal tercih sıralaması yapılmalıdır. Bu sıralama belirlenirken öncelikle istek sırası göz önünde bulundurulmalıdır.
Bölümün alan içi veya alan dışı olması, bölümün özellikleri, kontenjan sayıları dikkat edilecek hususlardandır. Kazanılsa dahi kayıt olmayı düşünülmeyen programlara tercih listesinde yer verilmemelidir.

• Nasıl tercih yapılmaz?
• Sadece puana bakılarak tercih yapılmaz.
• Sadece sıralamaya bakılarak tercih yapılmaz.
• Sadece arkadaş için tercih yapılmaz.
• Sadece mesleğin saygınlığından dolayı tercih yapılmaz.
• Sadece üniversite adı için tercih yapılmaz.
• Sadece bölüm adı için tercih yapılmaz.
• Sadece şehir için tercih yapılmaz.
• Sadece yabancı dille eğitim yaptığı için tercih yapılmaz.
• Sadece açıkta kalmamak için tercih yapılmaz.
• Puanları mukayese edin.
• Tercih robotu kullanın.